Rybitwa czubata Spis treści Występowanie | Charakterystyka | Biotop | Okres lęgowy | Pożywienie |...
Ptaki AfrykiPtaki EuropyMewowate
ptakamewowatychPolscerezerwacie Mewia ŁachaRybybezkręgowceowadyścisłą ochroną gatunkową
Rybitwa czubata
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| ||
Thalasseus sandvicensis[1] | ||
| (Latham, 1787) | ||
 | ||
Systematyka | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | zwierzęta | |
Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | neognatyczne | |
Rząd | siewkowe | |
Rodzina | mewowate | |
Rodzaj | Thalasseus | |
Gatunek | rybitwa czubata | |
Synonimy | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | ||
 najmniejszej troski | ||
Zasięg występowania | ||
 lęgowiska zimowiska obecne cały rok | ||
Rybitwa czubata (Thalasseus sandvicensis) – gatunek dużego wędrownego ptaka wodnego z rodziny mewowatych (Laridae).
Spis treści
1 Występowanie
2 Charakterystyka
3 Biotop
4 Okres lęgowy
5 Pożywienie
6 Ochrona
7 Zobacz też
8 Przypisy
9 Linki zewnętrzne
10 Bibliografia
Występowanie |
Rybitwa czubata w locie w szacie zimowej
Zamieszkuje na europejskich i północnoamerykańskich wybrzeżach, w zależności od gatunku:[4][5]
Thalasseus sandvicensis – Europa od południowej Skandynawii, przez Wielką Brytanię i Morze Śródziemne po Morze Kaspijskie. Zimuje od Morza Kaspijskiego, poprzez Czarne i Śródziemne po wybrzeża Afryki Zachodniej i Południowej, a także od Morza Czerwonego po północno-zachodnie Indie i Cejlon. Niektóre tereny lęgowe izolowane. Populacje północno i wschodnioeuropejskie od sierpnia i jesienią odbywają długie podróże wybrzeżami afrykańskimi aż do Mozambiku na wschodzie, okrążając "czarny kontynent" od zachodu.
W Polsce gnieździ się nieregularnie w rezerwacie Mewia Łacha nad Zatoką Gdańską. Ostatnio od roku 2007 - 400 par, 2008 - 300 par, 2009 - 570 par, w latach 2010-2012 po ok. 100 par, które traciły lęgi w wyniku wezbrań wód, w 2013 r. - 415 par[6], 2014 - 630 par i 2015 - 500 par[potrzebny przypis], regularnie pojawia się od kwietnia do września na całym wybrzeżu, zwłaszcza w ujściach rzek, w głębi lądu obserwowana wyjątkowo. Po okresie lęgowym odlatuje nad bogate w ryby Morze Północne i wzdłuż wybrzeży Afryki na południe.
Thalasseus acuflavidus (syn. T. sandvicensis acuflavidus) – od wschodnich wybrzeży Ameryki Północnej po południowe Antyle. Zimuje od Antyli po południowe Peru i Urugwaj.
Charakterystyka |
Cechy gatunku- Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. W upierzeniu godowym wierzch głowy czarny, grzbiet i długie, smukłe skrzydła popielate, końcówki skrzydeł ciemne, reszta ciała biała z różowawym odcieniem na brzuchu. Czarne pióra na potylicy są nastroszone tworząc mały czubek, który ptak potrafi sam stroszyć. Nogi krótkie, czarne, długi dziób czarny z żółtym końcem. Ogon głęboko rozwidlony. W szacie spoczynkowej czoło bieleje (od czerwca do lipca), a wierzch głowy staje się szarawy z ciemnymi cętkami. Obie płci są wtedy jednakowo ubarwione. Osobniki młodociane mają wierzch głowy i kark brązowoczarny w białe prążki, grzbiet i skrzydła pokryte ciemnym deseniem, a dziób całkowicie czarny. Lotki mają ciemnobrązowe z czubkami obrzeżonymi na biało. T. s. acuflavidus jest nieco mniejsza.
Rybitwa czubata jest wielkości mewy śmieszki. Od innych rybitw różni ją czarny dziób z żółtym czubkiem i czarne nogi.
- Wymiary średnie
- dł. ciała ok. 35-45 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 85-105 cm
waga ok. 80-110 g - Głos
- Rybitwa jest ptakiem krzykliwym, bez przerwy słychać jej głośne i skrzeczące "kirrik kirrik".
Biotop |
Morskie wybrzeża, nad słonymi i słonawymi wodami. W Europie w głębi lądu spotykana rzadko. Gniazduje na płaskich, piaszczystych, żwirowych lub kamienistych brzegach, falochronach lub pirsach, jak również na wydmach i skąpo porośniętych wyspach. Wyjątkowo można ją spotkać na śródlądowych morzach z dala od morza.
T. s. sandvicensis starający się nakarmić swoje młode
Okres lęgowy |
Gniazdo- Na lęgowiska wraca parami w kwietniu i maju. Gniazdo na ziemi, na piaszczystej plaży wygrzebane w piasku lub między kamieniami dokładnie wysłane suchymi źdźbłami. Tworzy kolonie, zlokalizowane zazwyczaj przy koloniach innych gatunków. Mogą liczyć tysiące osobników.
Jaja- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w maju-czerwcu (w grudniu w Argentynie) 1-2 zielonkawe lub piaskowożółte, pokryte ciemnymi cętkami jaja.
Wysiadywanie i dorastanie- Jaja wysiadywane są przez okres 21-29 dni przez obydwoje rodziców, choć częściej przez samicę. Młode rybitwy mając 15-20 dni zbierają się na brzegu w stada, gdzie spacerują pod opieką dorosłych ptaków, które potrafią bez trudu odnaleźć w nich swoje potomstwo. Młode mają gęsty puch o barwie szarożółtej, usiany czarnymi plamkami, dziób żółtawy. Pisklęta umieją latać w wieku 5 tygodni. Wtedy zaczynają same się włóczyć po okolicy. Na południe odlatują od lipca do września.
Pożywienie |
T. s. sandvicensis obok rybitwy rzecznej
Ryby do 20 cm, wodne bezkręgowce np. mięczaki, owady łapane na ziemi i pisklęta innych gatunków ptaków. Na ryby poluje pikując w wodę z góry.
Ochrona |
W Polsce jest objęta ścisłą ochroną gatunkową oraz wymagający ochrony czynnej, dodatkowo obowiązuje zakaz fotografowania, filmowania lub obserwacji, mogących powodować płoszenie lub niepokojenie[7].
Zobacz też |
- fauna Polski
- ptaki Polski
rezerwat przyrody Mewia Łacha.
Przypisy |
↑ Thalasseus sandvicensis, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Eli S. Bridge, Jones, Andrew W. & Baker, Allan J.. A phylogenetic framework for the terns (Sternini) inferred from mtDNA sequences: implications for taxonomy and plumage evolution. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 35 (2), s. 459–469, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2004.12.010.
↑ Sterna sandvicensis [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2011-01-29] (ang.).
↑ Márcio A.M.A. Efe Márcio A.M.A. i inni, Multigene phylogeny and DNA barcoding indicate that the Sandwich tern complex (Thalasseus sandvicensis, Laridae, Sternini) comprises two species, „Molecular Phylogenetics and Evolution”, 52 (1), 2009, s. 263-267, DOI: 10.1016/j.ympev.2009.03.030, PMID: 19348954 .
↑ Frank Gill, David Donsker (red.): Family Laridae (ang.). IOC World Bird List: Version 4.2. [dostęp 2014-08-01].
↑ Grupa Badawcza Ptaków Wodnych Kuling
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2014 r. poz. 1348)
Linki zewnętrzne |
- Informacje o lęgach rybitw czubatych w Polsce (ponownie od 2006)
Bibliografia |
- Karel Stastny: Ptaki wodne. Warszawa: Delta, 1993. ISBN 83-85817-10-7.
- Klaus Richarz: Ptaki - Przewodnik. Warszawa: MUZA, 2009. ISBN 978-83-7495-018-3.
Kontrola autorytatywna (takson):
GND: 4146471-0
Kategorie:
- Ptaki Afryki
- Ptaki Europy
- Mewowate
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.420","walltime":"0.639","ppvisitednodes":{"value":2924,"limit":1000000},"ppgeneratednodes":{"value":0,"limit":1500000},"postexpandincludesize":{"value":35788,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":11307,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":40},"expensivefunctioncount":{"value":3,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":6700,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 549.676 1 -total"," 39.10% 214.949 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 27.90% 153.337 1 Szablon:Zwierzę_infobox"," 24.29% 133.513 1 Szablon:Przypisy"," 17.55% 96.470 15 Szablon:Infobox_nagłówek_dodaj"," 15.08% 82.880 10 Szablon:Infobox_nagłówek"," 7.19% 39.502 2 Szablon:Cytuj_książkę"," 5.20% 28.556 1 Szablon:Cytuj_pismo"," 4.78% 26.262 3 Szablon:Lang"," 4.49% 24.698 1 Szablon:IUCN"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.222","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3012941,"limit":52428800},"limitreport-logs":"parent:title = "Szablon:Zwierzę infobox"nframe.args.pagename = nilnframe.args.namespace = nilnpagename = nilnnamespace = 0ntitle = Rybitwa czubatanno match %u003Cref%s+name%s*=%s*%"?itis%"?%s*%u003Enno pattern 2nparent:title = "Szablon:Zwierzę infobox"nframe.args.pagename = nilnframe.args.namespace = nilnpagename = nilnnamespace = 0ntitle = Rybitwa czubatanmatch u003Cref name=iucnu003En"},"cachereport":{"origin":"mw1245","timestamp":"20190713201623","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});{"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"Rybitwa czubata","url":"https://pl.wikipedia.org/wiki/Rybitwa_czubata","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q27547","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q27547","author":{"@type":"Organization","name":"Wspu00f3u0142twu00f3rcy projektu00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-03-13T17:03:40Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a5/Thalasseus_sandvicensis_StMarys.jpg"}(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgBackendResponseTime":134,"wgHostname":"mw1320"});});
